Juridische afkortingen
In juridische documenten, rechtspraak en jurisprudentie worden vaak afkortingen gebruikt. Deze zorgen voor beknoptheid, maar kunnen voor lezers zonder juridische achtergrond ook verwarrend zijn.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de 587 juridische afkortingen en verwijzingen, inclusief hun volledige betekenis. Deze lijst is bedoeld voor iedereen die even niet weet wat een bepaalde “afko” betekent.
A
| Afkorting | Betekenis |
| a.a. | ad acta (bij de akten) |
| AAC | advies- en arbitragecommissie |
| adv. | advocaat |
| aant. | aantekening |
| a.b.b.b. | algemene beginselen van behoorlijk bestuur |
| Advw. | advocatenwet |
| afd. | afdeling |
| AG | advocaat-generaal |
| AGB | alternatieve geschillenbeslechting |
| a.h.v. | algemene handelsvoorwaarden |
| a.k.g. | arbitraal kort geding |
| AMvB | algemene maatregel van bestuur |
| anon. | anoniem |
| AP | aanvullend protocol |
| app. | appellant |
| app. | appendix |
| APV | algemene plaatselijke verordening |
| AR | algemene raad |
| ARB | administratief-rechterlijke beslissingen |
| Arbw. | arbeidswet |
| arr. | arrondissement |
| art. | artikel(en) |
| ATw | algemene termijnenwet |
| a.v. | algemene voorschriften |
| av | algemene vergadering |
| AVA | algemene vergadering van aandeelhouders |
| AVAS | afwezigheid van alle schuld |
| AVG | algemene verordening gegevensbescherming |
| avv | algemeen verbindend voorschrift |
| AVV | algemeen verbindend verklaring |
| a.w. | aangehaald werk |
| Aw | auteurswet |
| Awb | algemene wet bestuursrecht |
B
| b.a. | boven aangehaald |
| BA | beperkte aansprakelijkheid |
| BAG | basisregistratie adressen en gebouwen |
| b.a.s. | besluit van algemene strekking |
| ber.cie | beroepscommissie |
| Berw | beroepswet |
| besl. | besluit |
| bev. | bevestigend |
| bew. | bewerking/bewerker |
| bfi | bijzondere financiële instelling |
| Bibob | bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur |
| b.i.h. | beschrijving in hoofdlijnen |
| bijl. | bijlage(n) |
| BP | benadeelde partij |
| BP | bodemprocedure |
| BRI | basisregistratie inkomen |
| BSN | burgerservicenummer |
| btw | belasting over de toegevoegde waarde |
| bv | besloten vennootschap |
| BW | burgerlijk wetboek |
| bwv | bewindvoerder |
C
| c.a. | cum annexis (met bijbehoren) |
| cao | collectieve arbeidsovereenkomst |
| cass. | cassatie |
| cass. verw. | beroep in cassatie verworpen |
| CBp | college van beroep voor het bedrijfsleven |
| cert. | certificaat |
| c.ex. | cum expensis (met kosten) |
| CFI | centrale financiën instellingen |
| cfm. | conform |
| cfr. | conferatur (het worde vergeleke met) |
| cie. | commissie |
| Cie. Ber.schr. | commissie voor bezwaar- en beroepschriften |
| Cie. Verz.schr. | commissie voor de verzoekschriften |
| circ. | circulaire |
| cit. | citato (als aangehaald) |
| cit.loc. | citato loco (op de aangehaalde plaats) |
| CJIB | centraal justitieel incassobureau |
| CL | cliënt |
| c.n. | cum notis (met aantekeningen) |
| Colp.w. | colportagewet |
| concl. | conclusie |
| cons. | considerans |
| coöp. | coöperatie(ve vereniging) |
| COR | centrale ondernemingsraad |
| c.p. | constitutum possessorium (bezitter wordt houder) |
| c.q. | casu quo (respectievelijk) |
| CRvB | centrale raad van beroep |
| c.s. | cum suis (met de zijnen) |
| c.s.q.n. | conditio sine qua non (voorwaarde zonder welke niet) |
| cur. | curator |
| cv | commanditaire vennootschap |
| c.v.a. | certificaat van aandeel |
| CvA | conclusie van antwoord |
| CvB | college van bestuur |
| CvB | commissie van beroep |
| c.v.o. | certificaat van obligatie |
| c.v.t. | commissie van toezicht |
| CW | comptabiliteitswet |
D
| dat. | datum / daterend |
| d.a.v. | daaraanvolgend |
| d.d. | de dato (van de datum) |
| dep. rl. | departementale richtlijnen |
| dfstl | diefstal |
| DG | directoraat-generaal of directeur-generaal |
| dga | directeur-grootaandeelhouder |
| dir. | directeur |
| disc. | disconto |
| disp. | dispositie |
| div. | dividend |
| donar | drugs of narcotica |
| d.o.v. | daaropvolgend |
| dt. | debet |
| dtp. | daar ter plaatse |
E
| EBI | extra beveiligde inrichting |
| ec. pol.r. | economische politierechter |
| ECLI | european case law identifier |
| ed. | editie |
| ed. | editor (redacteur) |
| eds. | editors |
| e.e. | errore excepto (behoudens vergissingen) |
| e.g. | exempli gratia (bijvoorbeeld) |
| EK | enkelvoudige kamer |
| e.m.a. | en meer anderen |
| e.n.a.c. | exceptio non adimpleti contractus (verweer van niet vervuld contract) |
| e.o. | ex offi’cio (ambtshalve) |
| eor | europese ondernemingsraad |
| et al. | et alii (en anderen) |
| e.v. | en volgende |
| e.v.a. | en vele anderen |
| e.w. | en wel (namelijk) |
| ex | op grond van |
| ex. | exemplaar |
| exx. | exemplaren |
F
| f. | folio (blad) |
| fa. | firma |
| facs. uitg. | facsimile uitgave |
| fg. | fungerend |
| FW | faillissementswet |
G
| GA | gewijzigde aansprakelijkheid |
| g.a.v. | gaarne antwoord verwacht |
| GBR | gedrags- en beroepsregels |
| geb. | geboren |
| geh. | gehuwd |
| gem. | gemeente |
| Gem.w. | gemeentewet |
| GemOR | gemeenschappelijke ondernemingsraad |
| Ger.W | gerechtelijk wetboek |
| gereq. | gerequireerd |
| gesch. | gescheiden |
| getr. | getreden |
| gew. | gewijzigd |
| Gk. | grondkamer |
| GO | gewijzigd ontwerp |
| g.ont.w. | gewijzigd ontwerp van wet |
| GOR | groepsondernemingsraad |
| GS | gedeputeerde staten |
| g.t. | geldende tekst |
| g.v.o. | gerechtelijk vooronderzoek |
| GvG | gemeenschap van goederen |
| GW | gewijzigd wetsontwerp |
| Gw. | Grondwet |
H
| HC | huurcommissie |
| HOvJ | hoofdofficier van justitie |
| hOvJ | hulpofficier van justitie |
| hfdst. | hoofdstuk(ken) |
| Hnw | handelsnaamwet |
| HPW | huurprijzenwet woonruimte |
| h.r. | huishoudelijk reglement |
| HR | hoge raad |
| Hrgw | Handelsregisterwet |
| h.v. | huwelijkse voorwaarden |
| Hvb | huisvestingsbesluit |
| HvB | huis van bewaring |
| HvD | hof van discipline |
| HvJ-EU | hof van justitie van de europese unie |
| Hvw | huisvestingswet |
| Hw | huurwet |
I
| IB | inkomstenbelasting |
| ib. | ibidem (op dezelfde bladzijde) |
| i.b.s. | inbewaringstelling |
| i.c. | in casu (in dit geval) |
| id. | idem (hetzelfde) |
| i.e. | id est (dat wil zeggen) |
| IE | intellectuele eigendom |
| i.g.v. | in geval van |
| i.h. | in handen |
| i.h.a. | in het algemeen |
| i.h.b. | in het bijzonder |
| i.o. | in oprichting |
| IPR | internationaal privaatrecht |
| i.t.t. | in tegenstelling tot |
| i.v.s. | inverzekeringstelling |
| IW | Invorderingswet |
| i.w.tr. | inwerkingtreding / in werking getreden |
| i.z. | inzake |
J
| Jb | jurisprudentie bestuursrecht |
| Jg | jurisprudentie gemeenten |
| jis. | junctis (in samenhang met) |
| jl. | jongstleden |
| jo. | juncto (in samenhang met) |
| jrg. | jaargang |
K
| Kadb | kadasterbesluit |
| Kadw | kadasterwet |
| KB | koninklijk besluit |
| KG | kort geding |
| Kiesw. | kieswet |
| KiR | Kinderrechter |
| KT | korte toelichting |
| Kt. | kanton |
| Ktg. | kantongerecht |
| Ktr. | kantonrechter |
| KVV | kennisgeving van verdere vervolging |
| Kw | kadasterwet |
| KW | kieswet |
L
| l. | lees |
| l. | linea (regel) |
| LB | loonbelasting |
| l.c. | loco citato (op de eerder aangehaalde plaats) |
| l.gew. | laatstelijk gewijzigd |
| l.j. | lopend jaar |
| l.k. | linkerkolom |
| losbl. | losbladige |
| LvA | lijst van antwoorden |
| LvV | lijst van vragen |
| l.w. | let wel |
M
| mand. | mandaat |
| Mb | ministerieel besluit |
| MB | ministeriële beschikking |
| m.e.r. | milieueffectrapportage |
| mij. | maatschappij |
| min. reg. | ministeriële regeling |
| m.k. | middelste kolom |
| MK | meervoudige kamer |
| m.m. | mutatis mutandis (met de nodige veranderingen) |
| m.nt. | met noot van |
| m.o. | met onderschrift |
| MR | medezeggenschapsraad |
| MR | ministeriële regeling |
| MRB | motorrijtuigenbelasting |
| mr. | meester in de rechten |
| MvA | memorie van antwoord |
| MvT | memorie van toelichting |
| Mw | Mededingingswet |
N
| n.a. | non actief |
| n.a.g. | niet afzonderlijk genoemd |
| n.g. | niet gepubliceerd |
| NAI | nederlands arbitrage instituut |
| NJ | nederlandse jurisprudentie |
| n.m.m. | naar mijn mening |
| NML | netto minimumloon |
| NMvA | nadere memorie van antwoord |
| NMvT | nadere memorie van toelichting |
| N.N. | nomen nescio (naam onbekend) |
| n.o.m. | naar onze mening |
| NR | nader rapport |
| nt. | noot |
| nv | naamloze vennootschap |
| n.v.d.r. | noot van de redactie |
| n.v.d.v. | noot van de vertaler |
| NvT | nota van toelichting |
| NvV | nota van verbetering |
| NvW | nota van wijziging |
O
| O. | overwegende (in jurisprudentie) |
| o.a. | onder andere |
| OB | officiële bekendmakingen |
| OB | omzetbelasting |
| obsv. | observatie |
| OBV | ouderlijke boedelverdeling |
| o.c. | opere citato (in het aangehaalde werk) |
| OCV | openbare commissievergadering |
| OD | onrechtmatige daad |
| o.g. | onroerend goed |
| o.g.v. | onder gebruikelijk voorbehoud |
| o.i. | ons inziens |
| OK | ondernemingskamer |
| Omb. | ombudsman |
| o.o. | openbare orde |
| OO | oorspronkelijk ontwerp |
| o.o.v. | onvoorzien oponthoud voorbehouden |
| o.p. | opgeëiste persoon |
| op.cit. | opere citato (in het aangehaalde werk) |
| Opw | opiumwet |
| or | ondernemingsraad |
| o.regl. | octrooireglement |
| o.t.s. | ondertoezichtstelling |
| OvJ | officier van justitie |
| Ovkst. | overeenkomst |
| OVS | overdracht van strafvervolging |
| o.v.v. | onverbindendverklaring |
| Ow | omgevingswet |
| OZB | onroerendezaakbelasting |
P
| p. | pagina(‘s) |
| P. | pars (deel) |
| p.a. | per adres |
| PBO | publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie |
| PC | president-commissaris |
| p.e. | par exemple (bijvoorbeeld) |
| pg | procureur-generaal |
| PK | pachtkamer |
| plv. | plaatsvervangend(e) |
| p.m. | pro memoria (ter herinnering) |
| p.m.a. | post mortem auctoris (na de dood van de auteur) |
| Polw. | politiewet |
| PR | politierechter |
| proc. | procureur |
| prot. | protocol |
| prov. | provincie |
| PS | provinciale staten |
| p.v. | proces-verbaal |
| pvt | personeelsvertegenwoordiging |
| Pw | pachtwet |
Q
| q.e.d. | quod erat demonstrandum (hetgeen bewezen moest worden) |
| q.q. | qualitate qua (in de hoedanigheid van) |
R
| RA | registeraccountant |
| Rb | rechtbank |
| r.c. | rekening-courant |
| RC | rechter-commissaris |
| Rdnr | randnummer |
| rect. | rectificatie |
| red. | redactie |
| Reg. | regeling |
| reg. | regula (regel) |
| req. | requirant (indiener van vordering) |
| requ. | requisitoir |
| Res. | resolutie |
| r.k. | rechterkolom |
| RM | rechterlijke macht |
| r.o. | rechtsoverweging |
| r.p. | rechtspersoon |
| RSIN | rechtspersonen samenwerkingsverbanden informatie nummer |
| RvB | raad van beroep |
| RvB | raad van bestuur |
| RvC | raad van commissarissen |
| Rvr. | Rechtsvraag |
| RvO | reglement van orde |
| RvS | Raad van State |
| RvT | raad van toezicht |
S
| s. | sectie |
| s.a. | sine anno (zonder jaartal) |
| sc. | scilicet (te weten) |
| SE | societas europeae (europese nv) |
| SEW | sociaal-economische wetgeving |
| SFO | strafrechtelijk financieel onderzoek |
| SG | secretaris-generaal |
| s.l.e.a. | sine loco et anno (zonder plaats en jaartal) |
| Sr | wetboek van strafrecht |
| s.s.t.t. | salvis ti’tulis (met weglating van titels) |
| s.s.t.t. et h. | salvis ti’tulis et hono’ribus (met weglating van titels en waardigheden) |
| s.t. | salvo titulo (met weglating van de titel) |
| st. | stichting |
| Stat. | statuut |
| s.t.b. | scheiding van tafel en bed |
| Stb. | staatsblad |
| Stcrt. | staatscourant |
| subs. | subsidiair |
| suppl. | supplement |
| s.v. | sub verbo (onder het woord of onder de kop) |
| Sv | wetboek van strafvordering |
| SW | successiewet |
T
| T. | toelichting |
| t.a. | testantibus actis (blijkens de inhoud der akten) |
| t.a.p. | ter aangehaalde plaatse |
| t.b.r. | terbeschikkingstelling van de regering |
| tbs | terbeschikkingstelling |
| td. | tijdelijk |
| t.l.l. | tenlastelegging |
| t.l.v. | ten laste van |
| t.o. | tegenover |
| toel. | toelichting |
| tom. | tomus (deel van een boekwerk) |
| Trb. | tractatenblad |
| t.t. | totus tuus (geheel de uwe) |
| t.u. | ten uwent |
| tul | tenuitvoerlegging |
| t.v.v. | ten voordele van |
| t.v.v.d.b. | ter voorkoming van dubbele belasting |
| t.w. | terugwerkende kracht |
| TW | toeslagenwet |
| t.w.k. | terugwerkende kracht |
| TZ | wet terugdringing ziekteverzuim |
| t.z.v. | ter zake van |
U
| UA | uitgesloten aansprakelijkheid |
| UCV | uitgebreide commissievergadering |
| UEA | uwe edelachtbare |
| u.g. | uitsluiting van iedere gemeenschap van goederen |
| UHW | uitvoeringswet huurprijzen woonruimte |
| u.o.s. | uitdrukkelijk onderbouwde standpunten |
| uovp | uitgebreide openbare voorbereidingsprocedure |
| uvi | uitvoeringsinstelling |
| u.v.v. | uitdrukkelijk vermeld verweer |
| UW | uitleveringswet |
V
| v.a.s. | vermogensaanwasdeling |
| Vb | vreemdelingenbesluit |
| VB | vermogensbelasting |
| vbvb | voor beroep vatbare beslissing |
| v.c. | voorlopige conclusie |
| VC | vaste commissie |
| vedomi | verdovende middelen |
| vern. | vernietigend |
| verw. | verwerpend |
| v.h. | voorlopige hechtenis |
| v.i. | vervroegde invrijheidstelling |
| vid. | vidatur (men zie) |
| v.i.o. | vereniging in oprichting |
| v.m. | voormiddag |
| vo. | verordening |
| VOG | verklaring omtrent het gedrag |
| vord. | vordering |
| VoVo | voorlopige voorziening |
| vof | vennootschap onder firma |
| v.o.n. | vrij op naam |
| v.p. | verticale prijsbinding |
| vpb | vennootschapsbelasting |
| vr | verwaarloosbaar risico |
| VR | verkeersrecht |
| VSO | verslag van een schriftelijk overleg |
| VTH | vergunningverlening, toezicht en handhaving |
| v.v. | voorwaardelijke veroordeling |
| VV | voorlopig verslag |
| VvE | vereniging van eigenaren |
| v.v.g. | verklaring van voortgezette gebondenheid |
| vvgb | verklaring van geen bezwaar |
| Vw | Vreemdelingenwet |
| vz | voortzetting |
| vzr. | voorzieningenrechter |
W
| WA | wettelijke aansprakelijkheid |
| Wahv | wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften |
| WBA | wet bestuurdersaansprakelijkheid |
| WBF | wet bestuurdersaansprakelijkheid in geval van faillissement |
| WBR | wet op belastingen van rechtsverkeer |
| WCK | wet op het consumentenkrediet |
| WED | wet op de economische delicten |
| Wet DB | wet op de dividendbelasting |
| Wet IB | wet op de inkomstenbelasting |
| Wet LB | wet op de loonbelasting |
| Wet LV | wet op de loonvorming |
| Wet OB | wet op de omzetbelasting |
| WEV | waarde in het economische verkeer |
| Wft | wet op het financieel toezicht |
| WFV | wet financiering volksverzekeringen |
| WGR | wet gemeenschappelijke regelingen |
| Whc. | wet op de huurcommissies |
| WID | wet op de identificatieplicht |
| WKA | wet ketenaansprakelijkheid |
| wkdfstl | winkeldiefstal |
| WKR | werkkostenregeling |
| WKS | wet op de kansspelen |
| Wlb | wet op de lijkbezorging |
| WMCO | wet melding collectief ontslag |
| WML | wet minimumloon en minimumvakantiebijslag |
| Wna | wet op het notarisambt |
| w.o. | wetsontwerp |
| Wonw | woningwet |
| Woo | wet open overheid |
| WOZ | waardering onroerende zaken |
| Wrb | wet op de rechtsbijstand |
| WRO | wet ruimtelijke ordening |
| WSF | wet studiefinanciering |
| Wte | wet toezicht effectenverkeer |
| w.v. | wetsvoorstel |
| WVGS | wet vervoer gevaarlijke stoffen |
| WvK | wetboek van koophandel |
| WvSr | wetboek van strafrecht |
| WWB | wet werk en bijstand |
| Wwft | wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme |
Z
| z. | onderzoek ter terechtzitting |
| ZBO | zelfstandig bestuursorgaan |
| z.j. | zonder jaar van uitgave |
| z.p. | zonder plaats van uitgave |
| z.v.t. | zonder volledige titel |
| ZW | ziektewet |
Aanvullingen of suggesties
Deze lijst met juridische afkortingen wordt regelmatig bijgewerkt en aangevuld. Mis je iets of heb je een suggestie? Stuur dan een mailtje, zodat we de lijst zo compleet en actueel mogelijk houden.