Een hoofdverblijf is de plaats waar het persoonlijke leven van iemand zich in hoofdzaak afspeelt. Simpel gezegd: waar iemand leeft of woont. De wet geeft geen definitie.
In de meeste gevallen is sprake van een eigen of gehuurde woning. Met name als de bewoner bij de gemeente is ingeschreven en ‘s nachts in de woning slaapt. Een andere definitie is als de bewoner de meeste van zijn of haar bezittingen in de woning heeft staan.
In huurcontracten staat vaak dat de huurder verplicht is om zijn of haar hoofdverblijf in de woning te hebben. Dit is om te voorkomen dat het onbewoond raakt en er risico is op waardevermindering, verwaarlozing en krakers. Als de huurder toch ergens anders verblijft, dan kan de verhuurder het contract ontbinden.