Waarom aanspreektitels?

Bij bepaalde beroepen hoort een bepaalde aanspreektitel ook wel aanspreekvorm genoemd. Als je een formele brief opstelt is het gebruikelijk aanspreektitels te gebruiken. Onderstaande tabel met aanspreektitels helpt je bij het samenstellen van de juiste aanhef boven jouw brief.

De titel kan worden bepaald door het beroep. Zo schrijven we aan een rechter in een rechtbank: aan de edelachtbare heer mr. F. Visser. Maar zit diezelfde mr. F. Visser nu als raadsheer bij het gerechtshof dan schrijven we: aan de edelgrootachtbare heer mr. F. Visser.

Hoe bouw je een aanspreektitel op?

Een correcte aanhef boven een brief ziet er dus in schema als volgt uit:

  1. aanspreektitel
  2. gevolgd door heer of mevrouw
  3. titel
  4. achternaam

Een voorbeeld is: (1) Aan de weledelgestrenge (2) heer (3) mr. (4) J.H. de Boer. In een wat ouderwetse variant schrijf je in plaats van mevrouw het woord “vrouwe”.

Dagelijks spraakgebruik

In het algemeen worden aanspreektitels in het Nederlands steeds minder gebruikt. Zelfs traditionele beroepen zoals advocaten en notarissen maken er minder gebruik van. Onderling spreken advocaten elkaar nog wel vaak aan met oubollige termen als “amice”, maar ook dat is uitstervend. Je kunt best een advocaat aanschrijven met, geachte heer of mevrouw. Bij het schrijven van brieven aan de rechterlijke macht en andere formele stukken is het toch nog redelijk gebruikelijk om nog wel de aanspreekvorm te hanteren.

Aanspreektitels

Om je op weg te helpen, hebben wij de belangrijkste juridische functies en titels in kaart gebracht, met de daarbij behorende aanspreektitels. In het Nederlands gebruik je in formele brieven en stukken aanspreektitels of aanspreekvormen. Bij bepaalde beroepen hoort een bepaalde vaststaande wijze van aanspreken.

In deze lijst tref je in de linker kolom de beroepen en soms adellijke onderscheidingen. In de rechterkolom zie je nu hoe je deze mensen hoort aan te spreken of schrijven. Wil je alle aanspreektitels, dus ook van niet juristen, terugvinden dan kun je het beste even kijken op Wikipedia.

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
Titel Aanschrijfvorm
A
advocaat de weledelgestrenge heer
advocate de weledelgestrenge vrouwe
advocaat-generaal (bij Gerechtshof) de edelgrootachtbare heer/vrouwe
advocaat-generaal (bij Hoge Raad) de edelhoogachtbare heer/vrouwe
ambassadeur Zijne, Hare, Uwe Excellentie
attaché de weledelgestrenge heer/vrouwe
B
Bachelor of Laws (titel: LLB) de heer/mevrouw
baron de hoogwelgeboren heer
barones de hoogwelgeboren vrouwe
burgemeester (grote stad, provinciale hoofdstad) de hoogedelachtbare heer/vrouwe
burgemeester (kleine gemeente) de weledelgestrenge heer/vrouwe
burgemeester en wethouders geacht college
C
commissaris van de koningin de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
commissaris van politie de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
consul de weledelgestrenge heer/vrouwe
D
doctor (titel dr.) de weledelzeergeleerde heer / vrouwe
doctorandus (titel: drs. MSc. of MA.) de weledelgeleerde heer/vrouwe
G
gedeputeerde (Provinciale Staten) de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
gezant de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
gouverneur Zijne, Hare, Uwe Excellentie
graaf of gravin de hooggeboren heer
gravin de hooggeboren vrouwe
griffier (bij Gerechtshof) de edelgrootachtbare heer/vrouwe
griffier (bij Hoge Raad) de edelhoogachtbare heer/vrouwe
griffier (Centrale Raad van Beroep) de weledelgestrenge heer/vrouwe
griffier (rechtbank) de edelachtbare heer/vrouwe
H
hertog of hertogin de hooggeboren heer/vrouwe
hoofdcommissaris (politie) de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
hoofdofficier (rechtbank) de edelachtbare heer/vrouwe
hoogleraar de hooggeleerde heer/vrouwe
I
ingenieur (titel ir. of MSc) de weledelgestrenge heer/vrouwe
inspecteur (politie, belastingen) de weledelgestrenge heer/vrouwe
J
jonkheer de hoogwelgeboren heer
jonkvrouw de hoogwelgeboren vrouwe
K
kandidaat-notaris de weledelgestrenge heer/vrouwe
kantonrechter (rechter in rechtbank) de edelachtbare heer / vrouwe
kardinaal zijne eminentie
koning zijne majesteit
koningin hare majesteit
korpschef (politie) de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
L
lid algemene rekenkamer de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
lid College van procureurs-generaal de edelgrootachtbare heer/vrouwe
lid gemeenteraad de edelachtbare heer/vrouwe
lid gerechtshof (raadsheer) de edelgrootachtbare heer
lid gerechtshof (vrouwelijke) de edelgrootachtbare vrouwe
lid hoge raad (raadsheer) de edelhoogachtbare heer / vrouwe
lid provinciale staten de weledelgestrenge heer/vrouwe
lid raad van state de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
lid staten-generaal de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
lid van de Raad voor de Rechtspraak (RvdR) de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
lid van de rechtbank de edelachtbare heer/vrouwe
M
meester in de rechten (titel mr. LLM of MA) de weledelgestrenge heer/vrouwe
minister Zijne, Hare, Uwe Excellentie
N
nationale ombudsman de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
notaris de weledelgestrenge heer/vrouwe
O
officier van justitie (OvJ) de edelachtbare heer/vrouwe
P
president Centrale Raad van Beroep de weledelgestrenge heer/vrouwe
president rechtbank de edelachtbare heer/vrouwe
prins Zijne (Uwe) Koninklijke Hoogheid
prinses Hare (Uwe) Koninklijke Hoogheid
procureur-generaal de edelhoogachtbare heer/vrouwe
professor (titel: prof.) de hooggeleerde heer/vrouwe
R
raadsheer (lid Gerechtshof) de edelgrootachtbare heer/vrouwe
raadsheer (lid Hoge Raad) de edelhoogachtbare heer / vrouwe
rechter (rechtbank) de edelachtbare heer/vrouwe
S
secretaris-generaal de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
staatssecretaris Zijne, Hare, Uwe Excellentie
V
voorzitter Centrale Raad van Beroep de hoogedelgestrenge heer/vrouwe
W
wethouder de edelachtbare heer/vrouwe

Mis je een titel?

Als je twijfelt bij een juridische brief over de manier waarop je iemand moet aanspreken, dan zijn er twee mogelijkheden:

  • Vraag het ons, wij zoeken het voor je uit.
  • Gebruik het altijd goede: “geachte heer of geachte mevrouw X”