Welke samenwerkingsvormen zijn er?

Wij hebben de 10 belangrijkste contractuele en commerciële samenwerkingen in beroep en bedrijf op een rij gezet, zodat je voor ieder type samenwerking weet welk contract je moet gebruiken.

1. Inhuren

Inhuur is een samenwerkingsvorm waarbij een zelfstandige, meestal een zzp’er of freelancer, voor een bedrijf werkt zonder in loondienst te zijn. De zelfstandige voert tijdelijk werk uit, bijv. als adviseur, ICT-specialist of verpleegkundige in de zorg. Er is geen vast dienstverband. Het bedrijf betaalt alleen voor het afgesproken werk of de gewerkte uren. Hier heb je het volgende contract voor nodig:

2. Samenwerken

Een (commerciële) samenwerking tussen twee of meer bedrijven die een gemeenschappelijk doel willen bereiken, zoals het ontwikkelen of verkopen van een product of dienst. De bedrijven blijven zelfstandig, maar maken afspraken over wie wat doet, wie waarvoor verantwoordelijk is en hoe kosten en opbrengsten onderling worden verdeeld.

3. Distributie

Een fabrikant distribueert producten die een bedrijf onder eigen naam of die van het merk aan klanten verkoopt, zoals winkels of eindgebruikers. Het bedrijf neemt de producten op eigen risico af, bepaalt vaak zelf de verkoopprijs, opslag, marketing en levering.

4. Franchise

Een franchiseformule is een samenwerkingsvorm waarbij een ondernemer (franchisenemer) een bedrijf start onder de naam en het concept van een organisatie (franchisegever). De franchisenemer krijgt een vergoeding en maakt in ruil daarvoor gebruik van de bedrijfsnaam en inkoopvoordelen. Bekende voorbeelden zijn McDonald’s, Primera, Pearl en Shoeby.

5. Agentuur

Verzekeraars, reisbureaus en cosmeticabedrijven werken meestal met zelfstandig ondernemers (handelsagenten) die producten of diensten namens een het bedrijf (principaal) verkopen. De handelsagent krijgt een commissie per verkoop, maar verkoopt niet op eigen naam of risico. De voorraad en prijzen zijn in handen van de principaal.

6. Consignatie

Consignatie is een manier van samenwerken waarbij een leverancier zijn producten beschikbaar stelt aan een winkel of ander verkooppunt, maar de winkel betaalt pas als de producten zijn verkocht. De producten blijven dus eigendom van de leverancier. Wat niet verkocht wordt, kan meestal worden teruggegeven. Dit beperkt het risico voor de winkel.

7. Licentie

Een licentie is een afspraak waarbij de eigenaar van een merk, technologie of ontwerp toestemming geeft aan een ander om dit te gebruiken. De gebruiker betaalt een vergoeding en moet zich aan bepaalde voorwaarden houden. De eigenaar blijft de eigenaar over wat er met het merk of product gebeurt.

8. Inkoopcombinatie

Een inkoopcombinatie is een groep zelfstandige ondernemers die samen producten of diensten inkopen. Door gezamenlijk in te kopen, krijgen ze betere prijzen en voorwaarden dan wanneer ze dat alleen zouden doen. Iedere deelnemer blijft zelfstandig, maar profiteert van schaalvoordelen en soms ook van gezamenlijke marketing of logistiek.

9. Joint venture

Een joint venture is ook gewoon een samenwerking tussen twee (of meer) partijen die hun zelfstandigheid als bedrijf wensen te houden. Het verschil is alleen dat een joint venture als bedrijf bij de KvK wordt ingeschreven, bijv. als VOF of dochtermaatschappij van een BV.

In een gewone samenwerking wordt er geen apart bedrijf opgericht. De partners blijven dus gewoon hun eigen boekhouding en btw-aangifte doen en openen ook geen gezamenlijke bankrekening. Kosten en opbrengsten worden onderling verrekend.

10. Coöperatie

Een coöperatie is een organisatie van leden die samenwerken om gezamenlijk voordeel te behalen, bijv. door samen in te kopen, te verkopen of diensten te regelen. De leden zijn samen eigenaar, bepalen het beleid en delen mee in de opbrengsten.

Andere samenwerkingsvormen

Er zijn ook samenwerkingsvormen die verder gaan. Denk bijv. aan een fusie of overname. Vanzelfsprekend zijn er ook werkvormen waarbij geen contract wordt opgesteld, maar ondernemers samen optrekken en ieder hun eigen product leveren.